Raid Nedir? Ne işe Yarar? Nasıl Kullanılır? Raid Türleri Nelerdir?
Raid NEDİR?
Bu makalemizde IT sektörünün aslında temel taşlarından birisi olan RAID yapısını inceleyeceğiz.
Öncelikle veri boyutlarının tanımlarını sıralayacak olursak ;
Byte (B)
Kilobyte (KB)
Megabyte (MB)
Gigabyte (GB)
Terabyte (TB)
Petabyte (PB)
Exabyte (EB)
Zettabyte (ZB)
Yottabyte (YB)
Günümüz şartlarında artık Gigabyte’lar çok normal bir veri boyutu haline gelmiş olup Terabyte’larca diskler ve Petabyte storage yapıları bulunmaktadır. Vaziyet böyle olunca tabi RAID yapısı büyük bir önem kazanıyor. Hem performansı daha iyi kullanabilmemiz için hem de güvenliği yüksek tutabilmemiz için.
Raid günümüz şartlarında özellikle sunucular üzerinde olmazsa olmaz bir yapı haline gelmiştir.
RAID modellerine geçmeden önce bazı terimleri bilmemiz gerekiyor ;
HOT SPARE ; RAID grubunun içerisinde bulunan ancak boşta yedek olarak bekleyen diske denir. RAID grubundaki bir disk arızalandığı zaman normal şartlarda diskin değiştirilmesi ve verinin tekrar yazılması beklenir. Ancak Hot Spare olması durumunda arızalanan disk yerine Hot Spare geçer ve veri bu diske yazılmaya başlar.
HOT SWAP ; RAID grubundaki bir diskin arızalanması halinde sunucuyu kapatmadan disk değişiminin yapılması işlemine verilen isimdir.
DUPLEXİNG ; İki RAID kartının yedekli çalışması işlemidir.
RAID yapıları Yazılımsal RAID ve Donanımsal RAID olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Donanımsal RAID , Yazılımsal RAID göre daha performanslı olduğundan dolayı daha çok tercih sebebidir. Ancak performansı değil de güvenliği ve maliyeti düşünenler yazılımsal RAID kullanmaktadır.
Bu arada RAID ile ilgili olarak bilinmesi gereken bazı hassas noktaları belirtmek istiyorum ;
* RAID yapısında disklerin aynı RPM’de veya aynı boyutta olması gerekmiyor. Sunucunuzun desteklediği tüm diskleri kullanabilirsiniz. Ancak şunu bilmeniz gerekiyor RAID yapısında olan diskler içerisinde en düşük RPM’li ve en düşük kapasiteye sahip diskiniz hangisi ise RAID ona göre hareket eder. Yani 500 gb 7200RPM 1 disk ile 1 tb 15000 RPM 2 diskiniz olduğunu düşünün bu disklerden RAID 0 yaptığınız takdirde her diskin 500 gb kapasitesini kullanabilirsiniz. RAID yapısındaki tüm diskler ise 7200 RPM’miş gibi davranırlar.
* RAID Controller kartlarının arızalanması durumunda RAID kartınızı değiştirebilirsiniz. RAID kartının arızalanması disk yapısının tamamen bozulduğu anlamına gelmemektedir. RAID kartını değiştikten sonra yeni raid kartınız sunucu boot olurken disklerdeki RAID yapısını okuyacak ve RAID yapısını kendi üzerine alması için onay isteyecektir.
* RAID Controller kartlarında Battery pili yazılan verilerin disklere iletilmesinden ve güvenliğinden sorumludur. Olası bir anlık kesinti halinde veriler battery üzerinde tutulur ve sunucunun tekrar aktif olması halinde veriler disklere yazılır. Battery olmaması durumunda büyük veri kayıpları yaşanabilir. Ayrıca battery performansıda etkilemektedir. RAID5 Controller üzerinde battery olmadan saatte 8 gb civarında bir yazma söz konusuyken Battery ile bu 70 gb’lara kadar çıkabilmektedir. Bu ciddi bir fark olduğundan dolayı Battery kesinlikle kullanılması tavsiye edilir.
Raid türleri NELERDİR?
Raid 0
+ En az 2 disk gereklidir (istenirse bu sayı arttırılır).
+ Performans sağlar (yazma hızı disklerin toplam hızları kadar olur).
– Güvenliği yoktur.
Raid 1
+ En az 2 disk gerekmektedir (istenirse bu sayı arttırılır).
+ Aynı veri bütün disklere yazılır ve bu sayede veri güvenle korunur.
-Kapasite minimum olan diskin boyutu ile sınırlıdır.
Raid 2
– En az 14 disk gereklidir, bunların 10 tanesi veri için, 4 tanesi de ECC (Error Correction Control yani hata düzeltme kontrolü) için kullanılır. Artık Raid kartlarında ECC olduğu için Raid 2 günümüzde kullanılmamaktadır. ECC olmayanlar için ufak bir not; 14 diskli yapıda toplam kapasitenin yaklaşık %70’i kullanılmaktadır.
Raid 3
+ Erişim çok hızlıdır.
+ Yedek bir disk varsa parity (0 ve 1ler ile kayıt) disk bozulursa diğer disk otomatik olarak devralır. Veri kaybı olmaz
– En az 3 disk gerekmektedir.
Not: Günümüzde pek kullanılmaz
Raid 4
+ Part part yüklediği için yazma sırasında hızlı bir şekilde okuma yapar.
– Yazma hızı azalır
– En az 3 disk gereklidir
Raid 5
+ Tüm disklere hem parity bilgisi ulaşır hem de veri bilgileri ulaşır.
+ Veriler diske yazılmadan önce Raid kart üzerinde parçalara ayrılarak yazılır.
– En az 3 disk gerekmektedir.
Not: Günümüzde en yaygın kullanılın Raid’dir.
Raid 6
Not: Raid 5 ile neredeyse aynı olan Raid 6’nın farkı en az 4 disk gerektirir ve 2 ayrı parity disk oluşturur. Bu sebeple de Yazma hızı Raid 5’e göre oldukça yavaştır.
Raid 0+1
+ En iyi performans.
+ En az 4 disk gerekmektedir, iki farklı Raid 0’ın Raid 1 bünyesinde birleşmesidir.
Not: En çok tercih edilen yapıdır.
Raid 1+0
+ Raid nesting adı verilen yapı ile farklı iki Raid 1’in Raid 0 bünyesinde birleşmesidir. En az 4 disk gerekmektedir.
+ Performans olarak yüksek seviyedir.
Raid 1+5
+ En güvenli yapıdır., çok öenmli dosyaların saklanmasında kullanılır.
– İki adet Raid 5 yapısının Raid 1 i bünyesinde birleşmesidir ancak en az 6 adet disk gerekmektedir.
Raid 5+0
+ Yüksek performans
+ Yüksek güvenlik
– En az 6 disk gerekmektedir, İki tane Raid 5’in Raid 0 bünyesinde birleşmesidir.
Raid 5+1
Not: Raid 5+0 ile benzerdir. İki adet Raid 5’in Raid 1 bünyesinde birleşmesidir. Oldukça da güvenlidir
Raid 6+0
+ Yüksek seviye güvenlik.
– En az 8 disk gerekmektedir, iki adet Raid 6’nın Raid 0 bünyesinde birleşmesidir.
– Güvenlik ile kıyaslandığında en maliyetli yapıdır.
RAID yapılandırması yaparken hangisini seçeceğiniz sorusuna kapılabilirsiniz. Hangisini seçeceğinizi tamamen sizin ihtiyaçlarınız ve bütçeniz belirleyecektir.
Sizin için hangisi önemli ?
Güvenlik mi , Performans mı , Maliyet mi , Yoksa hem güvenlik hem performans mı ?
Hangi RAID modelini seçeceğiniz bu sorunun cevabında gizli
Bir önceki yazımız olan VMware Tools Kurulumu başlıklı makalemizde Vmware Tools, Vmware Tools Install ve Vmware Tools kurulumu hakkında bilgiler verilmektedir.